Η αρχαία Εγνατία οδός
Ο παλαιότερος δρόμος που φτιάχθηκε από τους Ρωμαίους γύρω στο 146-120 π.Χ. Πήρε το όνομά του από το Ρωμαίο Ανθύπατο Γναίο Εγνάτιο που ήταν διοικητής της Θεσσαλονίκης τα χρόνια εκείνα και επέβλεπε την κατασκευή του. Κατασκευάστηκε για να διευκολύνει τις μετακινήσεις του ρωμαϊκού στρατού προς τις ανατολικές επαρχείες. Τη χρησιμοποιούσαν όμως και οι έμποροι κι οι περιηγητές. Τα καραβάνια μέχρι και τις αρχές του 20ου αι. ταξίδευαν από την Εγνατία Οδό και διανυκτέρευαν στα χάνια που υπήρχαν στη διαδρομή.
Η Εγνατία Οδός ξεκινούσε από το Δυρράχιο της σημερινής Αλβανίας κι αρχικά έφτανε μέχρι τον Έβρο ποταμό. Αργότερα συνεχίστηκε η κατασκευή της κι έφτασε μέχρι το Βυζάντιο, την πρωτεύουσα αργότερα της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας, την Κωνσταντινούπολη. Περνούσε από την Πέλλα, τη Θεσσαλονίκη, την Αμφίπολη, τους Φιλίππους, τον Τάπειρο, την Μαξιμιανούπολη, την Τραϊανούπολη.
Το πάχος του οδοστρώματος άλλαζε ανάλογα με
την ποιότητα του εδάφους. Υλικά που χρησιμοποιούνταν (κροκάλες, αμμοχάλικο, ακατέργαστοι λίθοι,
άμμος και ασβεστοκονίαμα), ήταν κυρίως από τη γύρω περιοχή. Το πλάτος του δρόμου κυμαίνονταν από 4 έως 9 μέτρα, ανάλογα με τις
ανάγκες της κυκλοφορίας. Τα άκρα του δρόμου τοποθετούσαν για ασφάλεια μεγάλες πέτρες που προεξείχαν, ενώ στο μέσον του δρόμου τοποθετούνταν
πλατιές πέτρες για να ξεχωρίζουν τα δύο ρεύματα κυκλοφορίας.
Η κυκλοφορία γινόταν από το αριστερό ρεύμα για να μη τραυματίζουν οι αμαξάδες με το μαστίγιο που κρατούσαν στο αριστερό χέρι, αυτούς που ερχόταν από το αντίθετο ρεύμα.
Οι σταθμοί πάνω στην Εγνατία Οδό βρίσκονταν σε απόσταση ταξιδιού μιας ημέρας, δηλαδή κάθε 60 χμ. περίπου. Οι σταθμοί αυτοί ήταν οχυρωμένοι, είχαν φρούριο και στρατιώτες για να παρέχυν ασφάλεια στους ταξιδιώτες. Είχαν ακόμη χάνια, ταβέρνες, πεταλωτήδες, αποθήκες κ.α.
Σε όλο το μήκος της Εγνατίας υπήρχε σήμανση με μιλιάρια, μαρμάρινες στήλες, που έδιναν πληροφορίες για τις αποστάσεις από τις κοντινές πόλεις κι άλλα στοιχεία που βοηθούσαν τους ταξιδιώτες
